موسیقی کلاسیک؛

مقاله ای از سرکار خانم رامینا بهنوش، گروه مقاله نویسی آموزشگاه موسیقی نواک.

سبک کلاسیک : (1750_1820)

در این دوره دستاورد های علمی نوابغی مانند گالیله و نیوتن (دانشمندان دوره باروک) منجر به تغییر نگرش مردم شد. در این زمان به دلیل بالا رفتن قدرت خرد,قدرت بنیان های اجتماعی و مذهبی بسیار کم شد. آنها به پیشرفت انسان بسیار باور داشتند و بر آن بودند که نه رسم سنت, بلکه خرد بهترین راهنمای انسان است. طبقه متوسط شروع به اعتراض با امتیاز های اشرافیت و روحانیت کردند. این حال و هوای تازه ی فکری راهگشای انقلاب های فرانسه و آمریکا در پایان سده هجدهم شد.

موسیقی کلاسیک

شروع این تغییر با دگرگونیهای در هنر تجسمی آغاز شد. در اوایل سده هجدهم سبک عظیم باروک به سبک روکوکو تبدیل شد; که رنگهای درخشان تر, خطهای منحنی و تزیین هایی دلپذیر داشت.

در نیمه دوم قرن هیجده _ هنر روکوکو سبکسرانه, بیش از اندازه پر تزیین و فاقد مضمون اخلاقی پنداشته شد. در نتیجه سبک نو کلاسیک پدید آمد که ساده تر بود.هنرمندان نو کلاسیک در آثار خود خطهای مشخص و ساختار واضح را مورد تایید قرار داده بودند. در تاریخ موسیقی, دوره ی بین باروک تا شکوفایی کامل دوره پیش کلاسیک می نامند.

اصطلاح کلاسیک معنای مختلفی دارد گاه به دوران باستانی یونان و روم اشاره دارد _ یا ممکن است برای هر اثری که پایدار باشد بکار برود_ بسیاری از مزدم هم به هر موسیقی جدی که پاپ نباشد,موسیقی کلاسیک میگوند.

از آهنگسازان معروف این دوره یوزف هایدن, ولفگانگ آمادئوس موتسارت, لویدویگ وان بتهوون  و ار نقاشان این دوره میتوان از ژاک لوئی داوید, فرانسیسکو گویا, آنتوان واتو  و فراگونار نام برد.

ویژگیهای سبک کلاسیک :

تضاد حالت :

ارائه تضاد و تنوع قراوان حالت, در موسیقی کلاسیک, بر خلاف باروک برجستگی تازه ای یافت. موسیقی این دوران دارای حالتهای متلاطم و پیوسته دکرکون شونده است. در اینموسیقی در یک موومان تم های متضادی وجود دارد و علاوه بر آن یک تم به تنهایی نیز ممکن است در خود عواملی متضاد و متمایز داشته باشد این تغییرات می تواند تدریجی یا ناگهانی باشد.

ریتم: انعطاف ریتم نیز عامل دیگری است که موسیقی کلاسیک را متنوع می کند.سبک کلاسیک دارای سکوتهای نامنتظر,سنکوپها, و گذرهای فراوان از نتهای کشیده به نتهای کوتاه است و دگرگونی یک الگو ی ریتمیک به الگویی دیگر ممکن است ناگهانی یا تدریجی رخ دهد.

بافت:

موسیقی کلاسیک در تقابل با بافت پلی فونیک موسیقی دوره پایانی باروک,بافت هوموفونیک دارد;با این همه در موسیقی کلاسیک بافت نیز به اندازه ریتم انعطاف پذیر است. ممکن است موسیقی از بافت هموفونیک آغاز شود و به پلی فونیک ختم شود.

ملودی:

ملودی های کلاسیک از خوش آهنگ ترین و به یاد ماندنی ترین ملودی ها هستند.حتی تم های آثار بسیار پیچیده  نیز ممکن است رنگ و بویی از ملودی های عامیانه و مردم پسند داشته باشد.-(موتسازت در واریاسیون هایش بر ترانه فرانسوی Ah Vous diraj- je maman یا انگلیسی Twinkle, Twinkle ,Twinkle همین کار را کرده است)ملودی های کلاسیک اغلب کیفیتی متوازن و متقارن دارند,زیرا بیشتر از دو عبارت هم اندازه تشکیل شده اند.در این ملودی ها عبارت دوم ممکن است آغازی مانند عبارت اول داشته باشد اما پایانی قاطع تر-(aa)

دینامیک و پیانو:

علاقه ی آهنگسازان کلاسیک به بیان((سایه روشن)) های احساس آنها را به استفاده گشترده از دگرگونی های تدریجی دینامیک,کرشندو و دی کرشندو,سوق داد.آنها دیگر خود را به دینامیک پله ای مختص دوره باروک محدود نمی کردند.در دوره ی کلاسیک اشتیاق به تغییر های تدریجی دینامیک سبب شد تا پیانو جایگزین شود گرچه پیانو در سال 1700 اختراع شده بود اما فقط از حدود سال1775 بود که به تدریج جایگزین کلاوسن شد.

منسوخ شدن باسوکنتینوئو:

در دوره ی کلاسیک,باسو کنتینوئو به تدریج کنار گذاشته شد.یکی از دلایل منسوخ شدن باسوکنتینوئو آن بود که آثار بیشتری برای آماتورها به نگارشدر می آمد.آهنگسازان کلاسیک آثارشان را کامل و دقیق به نگارش در میآوردند و بر قضاوت و برداشت بداهه نوازان متکی نبودند.

مقاله ای از سرکار خانم رامینا بهنوش، گروه مقاله نویسی آموزشگاه موسیقی نواک.

ارکستر کلاسیک:

در دوره کلاسیک ارکستری تازه شکل گرفت که کامل تر از دوره ی باروک بود.این ارکستر شامل4 گروه زیر بود:

1-زهی ها:ویولن های اول,ویولن های دوم,ویولاها,ویولنسل ها,کنترباس ها

2-بادی های چوبی:2 فلوت,2ابوا,2کلارینت,2باسون

3-بادی های برنجی:2 هورن,2ترومپت

4-کوبه ای ها 2تیمپانی

توجه شود که در این ساختار سازهای بادی چوبی و برنجی به صورت چفت به کار رفته و کلارینت بر آن افزوده شده است.شمار نوازندگان در قیاس با گروه نوازندگان باروک بیشتر بود.هر بخشی از ارکستر نقشی زا ایفا می کرد,که زهی ها مهمترین بخش بودند.

فرمهای کلاسیک:

آثار سازی دوره کلاسیک اغلب از چندین موومان تشکیل شده اند که از نظر تمپو وسرشت متضاد با یکدیگر اند.اغلب از 4 موومان تشکیل شده اند:

1-موومان تند

2-موومان کند

3-موومانی مرتبط با تم رقص

4-موومانی تند

سمفونی ها و کوارتت های زهی کلاسیک بطور معمول از این الگوی4 موومانی پیروی می کنند.حال آنکه سوناتهای کلاسیک می توانند از 2یا3یا4 موومان تشکیل شده باشند.سمفونی برای ارکستر,کوارتت زهی برای دو ویولن,یک ویولا و یک ویولنسل و سونات هم برای1 یا2 ساز نوشته میشود.

آهنگساز, حامی و مخاطبش در دوره کلاسیک:

هایدن,موتسارت,بتهوون سه تن از بزرگترین آهنگسازان جهان – در روزگاری بکار پرداختند که دوران تحول های شدید سیاسی و اجتماعی بود.دوران هفتاد ساله از 1750 تا 1820 که دچار آشوب انقلاب فرانسه,جنگهای ناپلئون وانقلاب آمریکا بود.در این دوره قدرت از اشرافو کلیسا سلب و به طبقه متوسط داده شد-شعارهایی همچون آزادی,برابری,و برادری ورد زبان مردم بود.

هرچه ازسده18می گذشت درآمد مردم بهتر می شد.خانه بزرگ,لباس بهتر و … .طبقه متوسط به دنبال چیزهایی بیشتر از رفاه مادی بود مانند بهره مند شدن از تئاتر,هنر,موسیقی و کنسرتهای همگلنی.کنسرتهای همگانی ترتیب داده شد و مردم عادی با دادن ورودیه می توانستند از تازه ترین سمفونی ها و کنسرتها ی همگانی ترتیب داده شد و مردم عادی  با دادن ورودیه می توانستند از تازه ترین سمفونی ها و منسرتها بهره مند شوند.اما بازرگانان و وکلا علاقه مند به به آوردن موسیقی درخانه هایشان نیز بودند بنابر این تدریس موسیقی درخانه ونسخه های چاپی آثار موسیقی ترویج یافت.

آهنگسازان دوره کلاسیک در آفرینش آثار خود ذوق و پسند طبقه متوسط را در نظر گرفتند,بنابراین از ملودیهای عامیانه برای آهنگسازی استفاده کردند از اپرای مکیک بجای اپرای جدی استفاده کردند.استادان کلاسیک گاه نغمه های آشنا و معروف را به هنوان تم در سمفونی ها یا تم و واریاسونهای خودبکار می گرفتند.سه آهنگساز بزرگ,برای محافل عمومی رقص,در وین آهنگسازی می کردند.

وین در دوره کلاسیک یکی از مراکزموسیقی اروپا به شمار می رفت.هایدن,بتهوون و موتسارت هر سه در این شهر به فعالیت میپرداختند.این شهر به عنوان مقر امپراطوری مقدس روم(که بخشهایی از اتریش,آلمان,ایتالیا,مجارستان,چک واسلواکی کنونی را شامل می شد)یک مرکز پر ازدحام فرهنگی و تجاری بود که خصلتی چند ملیتی داشت.هر سه استاد بزرگ برای تحصیل و کسب شهرت جذب وین شدند.اشراف سراسر قلمرو امپراطوری,فصل زمستان را در وین میگذراندند و گاه ارکسترهای خصوصی شان را نیز به همراه  می آوردند.موسیقی بخش مهمی از زندگی درباری بود.بسیاری ازنجیب زادگان خود موسیقیدانانی قابل بودند.همچنین در وین موسیقی در فضای باز نیزاجرا می شد.

مقاله ای از سرکار خانم رامینا بهنوش، گروه مقاله نویسی آموزشگاه موسیقی نواک.

فرم سونات:

اصطلاح سونات در دو مفهوم مجزا بکار می رود:

1-سونات به معناب قطعه ای جند موومانی

2-فرم سونات یاسونات آلگرو که به فرم یک موومان از قطعه اشاره دارد.

موومان تند آغازگر سمفونی ها,سوناتها و کوارتت های زهی کلاسیک اغلب فرم سونات دارند.این فرم در موومانهایکند و یا موومانی های تند پایانی نیز بگار رفته است.

 

    1. بخش ارایه تم Expositio
    2. بخش بسط و گسترش Development
    3. بخش ارائه مجدد تم Recapitulation

 

اغلب پس از این سه بخش,بخش پایانی به نام کودا موجود است.

 نهایت تنش

تقابل ایده ها

پایداری و حل تقابل (پایداری)

ارائه مجدد تم ها

کودا

بسط و گسترش

ارائه ی تم

در بخش ارائه تم ها:

تم اول در تنالیته تونیک می آید سپس پل انتقالی می آید که مدولاسیون از تنالیته مبدا به تنالیته دوم را میسر می کند سپس تم دوم تنالیته جدید و بعد قسمت پایانی و پس از آن علامت تکرار(ll:)

2)بسط و گسترش تم ها:

این قسمت پر هیجان ترین بخش موومان است که تم ها و ایده های موسیقایی آن دچار بسط و گسترش و پردازش می شوند.

3)ارائه مجدد تم ها:

مجدداﹰ تم اول و دوم تکرار می شوند با این تفاوت که هردوی آنها در تنالیته مبدا است.

4)کودا:

بخش کودا با تکرار تم ها و یا بسط و گسترش آنها,اما کوتاه,موومان را جمع بندی می کند.کودا همواره در تنالیته تونیک به پایان می رسد.

تم و واریاسیون:

فرم تم و واریاسیون هم میتواند به صورت قطعه ای جداگانه بکار رود و هم به عنوان موومانی از یک سمفونی,سونات یا کوارتت زهی.در این فرم یک ایده موسیقایی تم بارها تکرار می شود و هربار دچار دگرگونی می شود

– واریاسیون1 و واریاسیون 2. Aتم

هر واریاسیون بطور معمول طولی هم اندازه تم دارد ولی تغییراتی را در ملودی,ریتم,هارمونی,همراهی,دینامیک و یا رنگ صوتی می تواند در هر واریاسیون وجود داشته باشد.واریاسیون ها گاه به یکدیگر متصل هستند و گاه از یکدیگر جدا هستند.آهنگساز میتواند تم را خود آفریده یا آن را از آثار دیگری وام بگیرد.

منوئه و تریو:

فرمی که با عنوان منوئه و تریو یا منوئه شناخته می شود در موومان سوم سمفونی ها کوارتتهای زهی و… بکار رود.منوئه نیز مانند مانند موومانهای سوئیت باروک از نوعی رقص سرچشمه می گیرد که برای اولین بار حدود سالهای1650 در دربار لوئی چهاردهم پادشاه فرانسه پدیدار شد.منوئه رقصی با وقار و مجلل است که در آن زوج رقصنده به ادای حرکتهای تعظیم وارو احترام آمیز در برابر یکدیگر می پردازند.این موومان دارای وزن سه تایی است با تمپوئی معتدل- و دارای فرمABA

است منوئه (A)-تریوB-منووئه(A):

ابتدا تم A می آید-سپس بخش B-  که آرام تر از تم A است و در اجرای آن سازهای کمتری بکار میرود و مجددا در پایان A تکرار می شود.

هر قسمت A یاB می تواند خود از بخش های کوچکتری مانند abaتشکیل شده باشد.در بسیاری از آثار بتهوون موومان سوم را فرمی وابسته به منوئه بنام اسکرتسو تشکیل داده است که دارای وزن سه تایی,تمپوییتندتر با هیجانی بیشتر و پویایی ریتمیک فراوان است.اسکرتسو واژه ای ایتالیایی به معنای شوخی است.

روندو:

بسیاری از موومان های کلاسیک فرم روندو دارندوویژگی های بارزاین فرم تکرار متناوب تم A در طول قطعه است ABACADA…

تم اصلی A بطور معمول سرزنده,دلپذیر و به یادماندنی است که در تنالیته تونیک مرتباﹰ تکرار می شود.روندومی تواند بصورت مستقل یا موومانی از یک سمفونی یا سونات باشد.فرم روندو و اغلب با عناصری از فرم سونات در آمیخته و فرمی بنام سونات-روندو گدید می آورد که دارای بخش بسط و گسترش است.

_ABAبسط و گسترش_ABA

مقاله ای از سرکار خانم رامینا بهنوش، گروه مقاله نویسی آموزشگاه موسیقی نواک.

سمفونی کلاسیک:

سمفونی ارمغان عظیم دوره کلسیک برای موسیقی ارکستری بود.هایدن دست کم104 سمفونی,وبتهوون9سمفونی به نگارش در آورد.سمفونی اثری طولانی و سترگ است که اغلب از 20 تا 45 دقیقه به طول می انجامد و در آن رنگهای صوتی و دینامیک ارکستر کلاسیک تمام و کمال به کار گرفته می شوند.

سمفونی کلاسیک به طور معمول دارای 4موومان است که تضاد های تمپو و حالت در آهنها احساساتی بسیار گوناگون را بر می انگیزد.

روال مرسوم موومانهای سمفونی چنین است:

1.موومان تند,پر توان و درامتیک

2.موومان کند و تعزلی

3.موومان رقص گونه(مانند منوئه یا اسکرتسو)

4.موومان تند پایانی که حالتی درخشان یا قهرمانی دارد.

موومان اول کم و بیش تند و به فرم سونات است.این موومان اغلب دراماتیک ترین موومان سمفونی است.گاه مقدمه ای کند در آغاز موومان اول می آیدکه حس انتظار پدیدذ می آورد.در موومان کند دوم,بیش از هر جای دیگر سمفونی ملودی های گسترده و آواز گونه داریم.این موومان یا فرم سونات یا سونات روندو دارد.در بیشتر سمفونی های کلاسیک,هر موومان به تنهایی کامل است و تم های وژه خود را دارد.تمی از یک موومان به ندرت در موومان های بعد نمکود پیدا می کند.

کنسرتوی کلاسیک:

کنسرتوی کلاسیک اثری است سه موومانی برای تکنواز و ارکستر.در این اثر تکنواز و ارکستر اهمیتی یکسان دارند که چیره دستی یکنواز در ارکستر مشخص می شود.موتسارت و بتههون بزرگترین استادان کنسرتو کلاسیک هستند.کنسرتو میتواند از 20 تا 45 دقیقه طول بکشد ولی بر خلاف سمفونی تنها سه موومان دارد:1) تند 2)کند 3) تند

کنسرتو,منوئه یا اسکرتسو ندارند.در موومان اول گاه در آخرین موومان کنسرتو,قسمتی بنامکادنتسا(کادانس) وجود دارد که بخشی تکنیکی و نمایشی ویژه تکنواز بدون همراهی ارکستر است.و به این ترتیب از پایان قطعه خبر میدهد.موومان اول کنسرتوی کلاسیک گونه ای ویژه  از فرم سونات دارد. فرمی که در بردارنده ی دو بخشارائه تم ها است.نخستین بخش ارائه تم ها توسط ارکستر اجرا و در آن چند تم در تنالیته تنیک عرضه می شود.دومین بخش ارائه تم ها با اجرای نخستین نت ها توسط تکنواز آغاز مش شود.تکنواز تمهای بخش اول را باز نمایی کده و سپس به معرفی تم ها ی تازه نیز می پردازد.موومان کند میانی ممکن است فرمهای متنوعیداشته باشد ,اما موومان پایانی اغلبیک روندو یا سونات_ روندو است.

موسیقی مجلسی:

این موسیقی در دوره کلاسیک, برای اجرا در اتاق خلوت,خانه یا قصر طراحی و ساخته شد و برای اجرا در یک تالار کنسرت نبود.این موسیقی بافت صوتی شفاف تر و سبکتری نسبت به موسیقی اعضا نقش اساسی و سهمی مهم در اجرای مواد تماتیک دارند به همین سبب در این گونه موسیقی دادو ستد مواد موسیقایی(تم ها ,موتیف ها و فیگور ها )میان سازها بیشتر است.اجرای این موسیقی نیاز به رهبری ندارد.

مهمترین فرم موسیقی مجلسی کوارتت زهی است(2ویولن,1ویولا و1ویولنسل)این کوارتت مانندسمفونی چهار موومان دارد.فرمهای دیگر ارکستر مجلسی به شرح زیر است:

1)سونات ویولن و پیانو

2)تریوی پیانو(ویولن,ویولنسل و پیانو)

3)کویینتت زهی(2ویولن,2ویولا و ویولنسل)

یوزف هایدن(1809_1732)

نخستین آهنگساز بزرگ کلاسیک در روستایی کوچک بنام روهرو در اتریش زاده شده است.پدرش چرخ ارابه می ساخت و هایدن کوچک تا 6 سالگی جز آوازهای عامیانه و رقص های روستایی که هنگام جشن ها بر پا می شد چیزی از موسیقی نمیشناخت.طولی نکشید که اشتیاق او را به موسیقی دریافتند و او را برای زندگینزد یکی از بستگان فرستادند کهمدت 2 سال مقدمات موسیقی را به او آموخت,در هر 8 سالگی به وین رفت تا در زمره ی پسران آواز خوان کلیسایی سن اشتفان در آید.در آنجا گرچه صدای او مورد توجهقرار گرقت ولی هیچ امکانی برای تحصیل آهنگسازی و هنر نوازندگی برایش فراهم نیامد و هنگامی که صدای خوشش را از دست داد او را بدون یک شاهی پول روانه گوشه خیابان کردند.او  می گوید: ((در این مدت با تدریس موسیقی به بچه های 7-8ساله به زحمت می توانستم زنده بمانم.))

هایدن در 29 سالگی به خدمت خاندان استرهازی از خاندان اشرافی مجار در آمد.بیشتر آثار او برای اجرا در قصر های این خاندان ساخته شد.او در مقام مستخدمی ماهر و هنرمند مسئول تصنیف تمام آثار مورد درخواست حامی خود,رهبری ارکستری با 25 نوازنده تمرین با آواز خوانان و نیز نگهداری سازها و کتابخانه یموسیقی بود.بطور معمول علاوه بر اجرای روزانه ی موسیقی مجلسی در اقامتگاه شاهزاده هر هفته 2 کنسرت و دو اپرا نیز اجرا می شود.هایدن پس از مرگ نیکولاس استرهازی به لندن رفت و در آنجا12سمفونی سالمون یا سمفونی لندل را ساخت.

شش مس مذهبی برای خاندان استرهازی ساخت.2اوراتوریوی آفرینش و فصل ها را آفرید.104 سمفونی شگفتی(شماره ی 94)نظامی(شماره ی 100)ساعت(شماره101)غرش طبل(شماره 103) وسمفونی وداع از آفریده های اوست.104 سمفونی های هایدن و 68 کوارتت زهی از مهم ترین آثار اوست.او هیچگاه رقص ها و ترانه های روستایی دهکدهکوچک زادگاهش را از یاد نبرد و بسیاری از آثار او رنگ و بویی عامیانه داشت.اوراتوهای او آفرینش(1798) و فصل ها (1801) عشق او را به طبیعت نشان می دهد.برخی از ٍار او حالت نیمه شوخی و مضحک نیز دارد.در آثارش با بهره گیری از سکوتها و تغییرها نا منتظر تمپو و نیز دگرگونیهای ناگهانی دینامیک و زیر و بمی جلوه های کمک ساخته است.

موتسارت(1791_1756):

ولفگانگ آمادئوس موتسارت,اعجوبه تاریخ در سالتسبورگ اتریش زاده شد.شش ساله سال بود که میتوانستکلاوسن ویولن بنوازد,فوگ بداهه سازی کند منوئه بنویسد و با یک نگاه اثری را به خوبی نت خوانی کند.هشت سال که سمفونی نوشت در 11 سالگی اوراتوریو آفرید و 12 ساله بود که نخستین اپرایش را نوشت.پدرش لئوپولد موتسارت اشتیاق به نمایش گذاردن پسر کوچک خود داشت.بنابراین او را دائماﹰبه سفرهای سخت می برد تا او در برابرشاهزاده ها به نوازندگی بپردازد.در واقع او بیشتر به پسرکی اعوجبه معروف بود تا در مقام یک موسیقیدان بزرگسال.در35 سالگی بر اثر روماتیسم در گذشت.آثار بسیار متنوع موتسارت او را در شمار پرکار ترین آهنگسازان قرار داده است.او در تمام فرمهای موسیقی زمان خود شاهکارهایی آفریده است.سمفونی هایش به اندازه کوارتت های زهی اوژرفند,کنسرتو های پیانوئی او همانقدر دراماتیک و تغزلی هستند که اپراهایش_موسیقی او سراسر کیفیتی آواز گونه دارند,آثار او انتقال دهنده ی حسی از آسودگی,ملاحت,خودجوشی,توازن,خویشتنداری و تناسبی متعالی هستند.همچنین او در نوشتن اپرا استاد بود,بیشتر اپراهای او کمیک هستند.اپرای فلوت سحرآمیز اپرای آلمانی او هستند و اپرای عروسی فیگارو,دون ژوان و زنان همه مثل هم هستند,از اپرتای کمیک ایتالیایی هستند.

لوودویگ وان بتهوون(1827_1770)

جایگاه بتهوون در موسیقی مانند جایگاه شکسپیر در ادبیانت و میکلانژ در نقاشی   پیکره سازی است.بتهوون در شهربن آلمان زاده شد او نیز مانند باخ و موتسارت برخاسته از تباری موسیقیدان است.گفته اند پدر بتهوون زمانی که دیروقت از میخانه محل به همراه دوست خود به خانه می آمد لوودویگ خرسال را از بستر بیرون می آورد و او  را  تا صبح به تمرین پیانو وا می داشت.بتهوون در 11سالگی دستیار ارگ نواز دربار شد و 12 سال داشت که چند قطعه از او به چاپ رسید.در16 سالگی برای بداهه نوازی در حضور موتسارت به وین رفت.نقل کرده اند که موتسارت با شنیدن بداهه نوازی او گفته است: (( او را جدی بگیرید روزی میرسد که آثارش زبانزد همه خواهد شد)).پس از مدت کمی مادر او در گذشت و پدرش که دائم الخمر شده بود از گروه آوازخوانان دربار اخراج شد و بتهوون در 18 سالگی سرپرست دو برادر کوچک خود در شهر بن شد.بتهوون در 22 سالگی برای تحصیل نزد هایدن به شهر بن رفت.هایدندر این زمان در اوج شهرت بود.وقت زیادی برای تدریس نداشت و بتهوون ناچار شد مخفیانه معلم دیگری نیز برود.معرفی نامه هایی که از شهر بن داشت ورود او را به محافل درباری و نخبگان اجتماعی آسان ساخت معاصرانش در چگونگی نواختن و بداهه پردازی او چنین می نویسد: (( او می دانست چگونه بر شنونده تاثیر بگذارد چنانکه اغلب هنگام نوازندگی او کمتر چشمی اشک آلود نبود و بسیاری نیز هق هق کناتن می گریستند این هممه نبود مگر از جادوی خاص بیان او.))

بتهوون بر این بائر بود که هنرمند سزاوار همان ارج و منزلت اشراف است و هیچگونه بی احترامیب را نمی پذیرفت.29 ساله بود که فاجعه ای گریبانش را گرفت و دچار نخستین عارضه ناشنوایی شد. پزشکان قادر به درمان وی نبودند.1801 مایوسانه نوشت((دو سال است که کم و بیش از هر جمعی دوری کرده ام,زیرا برایم ممکن نیست که بگویم ناشنوام.))

چیرگی بتهوون بر یاس و نا امیدی,با دگرگونی مهمی در سبک موسیقی او همراه شد.آثاری که پس از بحران روانیش آفرید نیرویی تازه و روحی قهرمانه دارد.سمفونی شماره ی3 یمفونی اروتیکا,سمفونی قهرمانی,در بزرگداشت خاطره انسانی بزرگ از جمله این دوران است.بتهوون خود آموخته بود,آثار شکسپیر را چندین بار مطالعهکرده بود.ظاهری ژولیده داشت و همواره در خانه های شلوغ زندگی می کرد.در35 سالگی زندگی در وین 45 بار محل زندگی خود را تغییر داد.مدعی اصول اخلاقی بود اما دربرخورد با ناشران چنان پایبند اخلاق نبود.بتهوون بارها دلباخته زنان شد ولی هیچگاه رابطه ی پایدار نداشت.بتهوون ناگواری های زندگی را در دامان طبیعت تسلی می داد.سمفونی ششم او,سمفونی پاستورال(روستایی)دیده ها و شنیده های او را از زندگی روستایی بیان می کند.

بتهوون هیچگاه خدمتگزار اشراف وین نبود.استقبال روز افزون عامه از آثار موسیقی اینامکان را برایش فراهم آورد تا با فروش ؟آثارش به ناشران,در آمد کم و بی مطلوب داشته باشد.با کاهش قدرت نوازندگی او ,فعالیت وی رو به کاهش رفت ولی همچنان مصر بود آثارش را خود رهبری کند.که در نتیجه اجراهای خوبی نمی شد.حس انزوایش همگام با شدت گرفتن ناشنوایی بیشترو بیشتر می شد.

بتهوون سه سال درگیر دعاوی قانونی برای گرفتن سرپرستی برادرزاده اش بعد از فوت برادرشبود.بعد از آن واپسین سوناتهای پیانو و کوارتتهای زهی ,مس پرشکوه و سمفونی 9آثارش بر آمده از ناشنوایی محض آهنگساز است.

در نظر بتهوون,موسیقی نه یک سرگرمی بلکه نیروی معنوی و توانا به خلق نگرشی برخاسته از آرمانهای والا بود.موسیقی بتهوون بازتاب بی واسطه شخصیت نیرومند و رنجیده اوست.دستیابی به کمال  برای بتهوون,از راه کار سخت و طولانی ممکن بود او بر خلاف مونسارت نمی توانست 3 سمفونی بزرگ را در 6 هفته بر کاغذ بیاورد.او گاه سالها بر یک سمفونی ککار می کرد و در این بین آثار دیگری را نیز خلق می کرد.

او وارث موسیقی هایدن و موتسارت بود و در این بین پلی میان دوره کلاسیک و دوره رمانتیک بر پا ساخت. در آثار او به واسطه سنکوپها و دیسونانس ها,تنش و هیجانی عظیم برپا شد,گستره زیر و بمی در دینامیک,پهناور تر از گذشته شد و به این ترتیب تضادهای حالت برجستگی و وضوح بیشتری پیدا می کند.

ایده های کوچک ریتمیک بارها و بارها شنیه می شوند در توصیف موسیقی بتهوون شاید ساده ترین کار بیان کیفیت طوفانی و پرتون آثار او باشد.اما قطعه های ملایم,شوخ,باوقار و تغزلی نیز در آثار او فراونند در نت نگاری آثار او,نشانمه های تمپو,دینامیک و حالت بیانی بسیار فروان تر از آثار آهنگسازان پیشین است.

بتهوون بیش از پیشینیان خود در وحدت بخشیدن و یکپارجه کردن موومانهای متضاد یک سمفونی,سونات و … تلاش کرده است.ممکن است موومانبدون مکث بهم متصل شوند یا در هر دوی آنها تم مشابه دیده میشود.

بتهوون نیز مانند هایدن و موتسارت قطعات مختلفی در فرم سونات دارد ولی در این قطعات بخش بسط و گسترش توسعه بیشتری یافته و طولانی تر است.طولانی تر بودن این بخشها سبب توازن بهشهای پیشین شد و چیرگی تنالیته تونیک را تحکیم می بخشد.

بتهوون اغلب در موومان سوم اسکرتسو را بجای منوئه بکار گرفته است.موومان آخر فینال نیز موومانی پر اوج و پیروزمندانه است که پوئی تمام موومانهای پیشین برای رسیدن به آن ساخته شده اند.مشهورترین آثار بتهوون سمفونی 9 اوست.

هر یک از سمفونی های بتهوون سرشت و سبکی ویژه خود را دارند سمفونی های شماره فرد اغلب حالتی پرتوان و گردن فراز دارند و سمفونی های شماره ی زوج ملایم تر و تغزلی تر هستند.

بتهوون در سمفونی9(کرال)از آوازکر و 4تکخوان بهره می گیرد متن آواز پآنان چکامه شادی اثر شیلر است,شعری درباره برادری انسانها.از آثار دیگر او میتوان32 سونات برای پیانو,16کوارتت زهی,(3کوارتت آخر هر کدام5,6و یا 7موومان هست)5کنسرتو پیانو,یک اپرا بنام فیدلو,2مس(میساسولمنیس مس پر شکوه یکی از برجسته ترین آثار اوست را نام برد.)

معمول است که فعالیت خلاقانه بتهوون را به 3دوره تقسیم میکنند:1_دوره آغازین2_دوره میانی3_دوره پایانی.

دوره آغازین تاثیر پذیرفته از موسیقی هایدن و موتسارت است.اما دیگر ساخته های او آشکارا نمایانگر سبک شخصی بتهوون است.

آثاردوره میانی طولانی تر و گرایش به کیفیتی قهرمانانه دارند و سرانجام آثار پایانی از مردی ناشنوا بر می آید که بتهوون در این دوره برای بیان مفاهیم موسیقایی فرم فوگ را بکار گرفته است.

مقاله ای از سرکار خانم رامینا بهنوش، گروه مقاله نویسی آموزشگاه موسیقی نواک.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
برای ادامه، شما باید با قوانین موافقت کنید

فهرست